Hoe ga je een crisis te lijf?

Hoe ga je met een omvangrijke crisis om? Gisteren heb ik over Jesaja 30 gepreekt. In de tijd van die profeet speelde er een grote crisis: legers uit het noorden, van de grootmacht Assyrië, stonden klaar om heel zijn volk en al hun steden te verwoesten. Toch leken de volksgenoten van Jesaja maar weinig te doen; ze dachten misschien dat ze er toch wel aan zouden gaan.

Aan visie hadden de mensen in dat land in ieder geval een broertje dood.

Tegen de zieners zeggen zij: ‘Voor ons geen visioenen!’
en tegen de schouwers: ‘Schouw niet naar waarheid.
Paai ons met vleierij en valse profetieën.
Verlaat de juiste weg, wijk af van het rechte spoor.
Val ons niet lastig met de Heilige van Israël.’

Wat was dan het plan? Nou, eigenlijk wilden de leiders van het volk de boel helemaal laten escaleren. De Assyrische legers mochten tot aan de poort van Jeruzalem komen, en dán zouden ze aan crisismanagement gaan doen. Dat bestond eruit dat ze hulp zouden gaan vragen in Egypte. Zo, hup, met hun goud terug naar de woestijn waardoor Mozes ooit met zijn bevrijde slavenvolk uit Egypte was gevlucht. En dan aan de farao vragen of hij misschien kon helpen.

Het is opportunistisch leiderschap: een hele tijd afwachten terwijl de ellende zich opstapelt, en dan met een grote zak geld ergens naartoe reizen om te kijken of je de oplossing kunt kopen. Maar de oplossing van een diepgaande en langdurig opgebouwde crisis valt niet een, twee, drie te kopen. Jesaja noemt het een scheur in een muur die steeds maar groter is geworden, totdat het hele bouwwerk instortte.

Dit is wat Jesaja ervan denkt:

‘In rust en inkeer ligt jullie redding,
in geduld en vertrouwen ligt jullie kracht.’
Maar jullie wilden niet.

De oplossing voor de grote problemen die zich aandienden, lag niet in visieloos afwachten en zeker ook niet met het smijten van geld richting een land dat toch al rijk en machtig zat was. De ongeïnspireerde leiders van het land denken zeker dat je een groot Assyrisch leger alleen maar kunt verslaan met een groot Egyptisch leger.

Alsof je Russisch imperialisme te lijf gaat met Amerikaans imperialisme.
Alsof je een klimaatcrisis te lijf gaat met méér technologie, méér industrie, méér groei.
Alsof je een woningcrisis te lijf gaat met nog meer vrije marktwerking.
Alsof je groeiende armoede in eigen land te lijf gaat met meer voordelen voor grote bedrijven.
Alsof je etterend wantrouwen in de samenleving te lijf gaat met telkens weer dezelfde coalitie.

De oplossing zit hem juist, zegt Jesaja, in rustig nadenken welke richting je op moet, wat er nodig is, waar het fout is gegaan – – en dan met elkaar stug de goede kant op gaan leven.

Maar naar profeten wordt zelden op tijd geluisterd.