Palmzondag is van den beginne een wrang feest. Je noemt deze week de Lijdensweek omdat je weet dat Jezus komende vrijdag al bruut vermoord wordt door een dubieuze coalitie van zijn vriend Judas, de religieuze elite, de politieke elite en het verzamelde volk (iedereen dus). Maar op de zondag ervoor viert elke christen wereldwijd nog even dat Jezus met palmtakken en ‘Hosanna’ (red ons) Jeruzalem wordt binnengehaald. Heel dubbel.
I hear it every Christmas time
but hope and history won’t rhyme
so what’s it worth
this peace on earth?
Voor christenen in Egypte krijgt de rouw vandaag de overhand. Twee dodelijke aanslagen op heiligdommen tijdens het feest van Palmpasen. Als ontkerkelijkte theoloog ben ik niet altijd even betrokken bij wat ze wel de christenheid of de wereldkerk noemen, maar vandaag heb ik gebeden en vandaag voel ik me internationaal verbonden met mijn medechristenen. Dat is wat bommen doen. De Lijdensweek is geopend in lijdende verbondenheid.
De Maand van de Filosofie is ook begonnen – het bijbehorende essay van Joke van Hermsen heet Melancholie van de Onrust. Heel Europa is politiek ernstig verdeeld en opgeschrikt door diverse laffe vrachtwagenaanslagen waar geen stad zich tegen kan verdedigen. Heel de wereld is inmiddels betrokken bij de volslagen uit de hand gelopen bloedige burgeroorlog in Syrië.
No whos or whys
no one cries
like a mother cries
for peace on earth
Op de dag van de bommen in Egypte, op de dag na de aanslag in Zweden vond ook gewoon de marathon van Rotterdam plaats. Ik liep door de stad en zag mensen in de zon liggen met wat welverdiende frisdrank na een tocht van 42 kilometer. Met de kennis van het nieuws wordt dat relaxen langs de straten bijna een geloofsdaad.
Ik was eigenlijk van plan om een aardig verhaal te schrijven over de evangeliën en Palmpasen. Waarom Matteüs zegt dat Jezus op een ezelsveulen én haar moeder reed terwijl de andere evangelisten het alleen maar over een veulen hebben. Vandaag voelt zo’n blog extreem decadent. Welke christen heeft er tijd voor een vrijzinnig-academisch aardigheidje terwijl er gelovigen worden opgeblazen tijdens de liturgie?
Jesus in the song you wrote
the words are sticking in my throat
peace on earth
De gedachte aan een hogere macht is rustgevend, schreef Arnon Grunberg deze week. De rabbijn, de bisschop en de imam zijn eensgezind in zijn verhaal: we moeten juist nu van een God spreken die het recht in handen heeft. Zodat de vergelding niet aan ons toekomt (dat zou leiden tot een oneindige keten van geweld) maar aan God.
Een beetje gelovige vormt geen leger van de Heer, zoals de christelijke jihadisten in mijn timeline die roepen dat de islam de grote schuldige is en zoals de islamitische jihadisten in mijn timeline die roepen dat de chaos in Egypte de schuld van het Westen is. Beide gedachtegangen brengen de wereld naar een oude kruisvaarderswereld waar de radicalen van twee werelden de ander op een grote hoop vegen en uiteindelijk van de wereld weg willen vagen.
And you become a monster
so the monster will not break you
Er zijn in het leven twee paden te gaan – dat van geloof en dat van ongeloof. Wie niet gelooft, neemt zelf het recht in handen. Die vertrouwt niet meer dat het goedkomt, dat de vrede wint. Die versterkt een vijandbeeld, voedt de vervreemding en bouwt een leger op. Wie gelooft (in rechtsstaat, democratie en/of de hemelse macht) geeft de wraak uit handen, want een wapen staat geen mens goed. Die gaat in het gras liggen, ook al kan er een gek het publiek inrijden. Die bakt broodjes, trouwt en hardloopt, ook al kan er een bom van een dictator, een vredesmissie of een rebellenleger vallen.
Palmzondag is van den beginne een wrang feest. Het is de messias die de bezette stad op een ezelsveulen binnenrijdt om er te gaan sterven. Juist vandaag is het een dag om palmtakken op de weg te gooien in de gezegende naïviteit van de mens die gelooft dat het gevaar voor altijd is verklaard tot de zwakste kracht in de geschiedenis. En God zegene de greep.
Jesus can you take the time
To throw a drowning man a line
Peace on Earth
(U2)